Kategoria: Publikacje

O tym, że organ rentowy może zmienić swoją decyzję w drodze autokontroli pisaliśmy już na blogu (m.in. tutaj: https://odwolania-zus.joanna-kawecka.pl/czy-zus-moze-zmienic-swoja-decyzje-po-zlozeniu-odwolania-i-nie-kierowac-sprawy-do-sadu/). Dzisiejsza decyzja dla naszej klientki jest kolejną z wielu decyzji, na mocy których organ rentowy umarza postępowanie a sprawa ostatecznie zostaje rozstrzygnięta bez udziału sądu. Klientka zatrudniona została na stanowisku kosztorysanta na umowę o pracę, jednocześnie prowadząc własną działalność gospodarczą. Z uwagi na wysokość ustalonego wynagrodzenia oraz krótki okres świadczenia pracy (ok. 2 miesiące) ZUS wszczął postępowanie wyjaśniające w celu ustalenia po pierwsze:

1. 1. Czy Ubezpieczona faktycznie pracowała w tzw. reżimie pracowniczym czyli czy wykonywała pracę pod nadzorem oraz kierownictwem swojego pracodawcy, w miejscu oraz czasie przez niego wskazanym czyli najprościej mówiąc czy Ubezpieczona faktycznie świadczyła pracę w oparciu o umowę o pracę oraz
2. 2. Czy ustalona w umowie podstawa wymiaru składek nie została ustalona w sposób sprzeczny z prawem czyli innymi słowy czy wynagrodzenie ustalone oraz otrzymywane przez Ubezpieczoną nie było rażąco wygórowane.

Klientka trafiła do mnie na etapie otrzymania pytań od ZUS. Wspólnie dokładnie omówiłyśmy stan faktyczny, który następnie został precyzyjnie przedstawiony oraz poparty stosownymi dowodami w piśmie skierowanym do ZUS w imieniu Klientki. Dzięki profesjonalnie przeprowadzonej komunikacji z organem, już na etapie postępowania wyjaśniającego ZUS stwierdził, że „w trakcie postępowania Strony złożyły zgodne i szczegółowe wyjaśnienia co do okoliczności zatrudnienia, przedłożyły również dokumentację związaną z zatrudnieniem. Przedstawione dowody na to, że praca została podjęta i była wykonywana nie budzą wątpliwości Zakładu”.

Warto zatem już w momencie otrzymania zawiadomienia o wszczęciu postępowania wyjaśniającego skontaktować się ze specjalistą i odpowiednio przygotować się już na etapie postępowania wyjaśniającego co może pozwolić uniknąć Państwu skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego.

Historia jakich wiele – pracownik po dopełnieniu wszelkich formalności oczekuje na wypłatę świadczeń nawet miesiącami, po czym otrzymuje informację od ZUS, że niestety ale świadczeń wypłacić nie może bowiem pracodawca nie złożył druku Z-3. Czy słusznie ZUS może pozbawić ubezpieczonego zasiłków tylko i wyłącznie dlatego, że brak jest powyższego dokumentu?

Do czego służy Z-3?

Zaświadczenie ZUS Z-3 służy do ustalenia prawa do zasiłku chorobowego i obliczenia jego wysokości. Zawiera zarówno informację o płatniku składek jak i o ubezpieczonym wraz z wykazem uzyskiwanych przez niego zarobków.

Zgodnie natomiast z przepisem art. 61b ust 5 ustawy zasiłkowej, pracodawca zatrudniający mniej niż 20 pracowników przekazuje do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wszelkie niezbędne dokumenty do przyznania oraz wypłaty zasiłku, nie później w terminie 7 dni od dnia ich otrzymania. Niemniej jednak przepisy ustawy nie określają żadnych sankcji w sytuacji jeśli pracodawca zaniecha tego obowiązku.

Takie działania pracodawcy mogą podlegać w określonych przypadkach odpowiedzialności karnej (tj. przepis art. 218 § 1a kodeksu karnego), niemniej jednak nie przyniesienie to wymiernych rezultatów dla ubezpieczonego, który stosownego zasiłku dalej nie otrzyma.

Czy to oznacza, że pracownik nie ma szansy na uzyskanie należnych mu zasiłków?

Zdecydowanie nie. Coraz więcej sądów staje po stronie ubezpieczonych wskazując, że nie mogą oni ponosić negatywnych konsekwencji działań pracodawcy, tym bardziej, że nie dysponują żadnymi narzędziami, które to mogłyby obowiązek ten od pracodawcy wyegzekwować. Zasadniczo Ubezpieczony może wystąpić do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z wnioskiem o ustalenie uprawnień do zasiłku, jeśli uważa, że naruszone zostały jego uprawnienia w tym zakresie, czyli może działać z pominięciem pracodawcy.

Niemniej jednak, jeśli Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyda decyzję negatywną, bez wątpienia należy się od niej w takiej sytuacji odwołać. Pomimo bowiem stanowiska Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, że dokument ten jest niezbędny do przyznania i wypłaty zasiłku, organ ma możliwość ustalenia uprawnień oraz wysokości zasiłków na podstawie innych dokumentów w jakich to jest posiadaniu, a które składane były przez pracodawcę. Stanowisko sądów w wielu sprawach jest takie, że w przypadku braku Z-3 organ nie jest zwolniony z obowiązku wypłaty zasiłku. W prowadzonych przez nas sprawach w zeszłym roku, Sądy zmieniały decyzję na korzyść ubezpieczonych zgodnie z treścią złożonych w tym zakresie odwołań.

Jeśli zatem Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił Państwu wypłaty zasiłków z uwagi na brak wymaganych ustawą dokumentów, zapraszamy do kontaktu. Warto bowiem wiedzieć, że nie każde braki muszą skutkować odmową wypłaty zasiłków, a Zakład Ubezpieczeń Społecznych w wielu sprawach bezpodstawnie tej wypłaty odmawia.

Często słyszę takie pytania od klientów, którzy zgłaszają się do mnie z negatywnym wyrokiem w ręku. Bo właściwie co takiego innego mogą wskazać w postępowaniu odwoławczym czego to nie wskazywali wcześniej?

W pierwszej mierze należy pamiętać, że postępowanie apelacyjne rządzi się innymi prawami. Zatem odpowiedź na postawione pytanie jest uzależniona od konkretnego rodzaju sprawy, oraz tego w jaki sposób sąd I instancji przeprowadził postępowanie. Co do zasady, nie możemy wnosić o dopuszczenie oraz przeprowadzenie dowodów, których to nie przedstawiliśmy sądowi pierwszej instancji. Co do zasady, bowiem istnieją w tym zakresie wyjątki.

Jakiś czas temu zgłosił się do Kancelarii klient, który od 2016 r. zatrudniał u siebie żonę jako osobę współpracującą. ZUS zakwestionował, że żona klienta faktycznie powinna być zgłoszona do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych oraz dobrowolnego chorobowego, bowiem w ocenie organu czynności przez nią wykonywane stanowiły zwykłą pomoc mężowi, a nie stałą, systematyczną współpracę. Co więcej, dość długo korzystała z zasiłków chorobowych, a następnie z zasiłku macierzyńskiego, a zatem nie mogła pomagać w takim wymiarze mężowi w prowadzonej przez niego działalności gospodarczej aby zakwalifikować ją jako osobę współpracującą.

Postępowanie przed sądem I instancji klienci przegrali. Konsekwencją uprawomocnienia się wyroku, bądź przegrania sprawy również przed Sądem Apelacyjnym byłoby oddanie wszelkich pobranych świadczeń jakie żona klienta otrzymała od ZUS od 2016 r. W sprawie złożyliśmy apelację wskazując dlaczego Sąd Okręgowy błędnie ocenił zebrany w sprawie materiał dowodowy. Złożyliśmy również wniosek o przeprowadzenie nowych dowodów, w tym o przesłuchanie świadka. Sąd Apelacyjny uwzględnił nasz wniosek, przeprowadził dowód z przesłuchania świadka i uwzględnił apelację.

Co więcej, Klientka otrzyma zaległe, a wstrzymane jej z tytułu wszczętego postępowania zasiłki. Nie będzie również do zobowiązania pobranych zasiłków chorobowych oraz macierzyńskiego za zakwestionowany przez organ rentowy okres.

Jeśli jesteście Państwo w podobnej sytuacji i nie wiecie czy warto składać apelację od niekorzystnego wyroku, zapraszamy do kontaktu. Indywidualna analiza każdej sprawy pozwoli podjąć najlepszą dla Państwa decyzję.

Zgodnie z przepisami ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych organ w terminie 30 dni od dnia otrzymania odwołania może uchylić lub zmienić wydaną przez siebie decyzję. W praktyce zdarza się to jednak bardzo rzadko.

Do Kancelarii zgłosiła się klientka, której ZUS zakwestionował podleganie ubezpieczeniom czyli stwierdził, że zawarta w listopadzie 2020 r. umowa o pracę była fikcyjna. Klientka pracowała w salonie optycznym, zatem nie miała możliwości przedstawić materialnych dowodów świadczenia pracy, bowiem jej główne zadania polegały na obsłudze klientów. Nadto, w ocenie ZUS pracowała jedynie trzy miesiące przed skorzystaniem ze zwolnienia lekarskiego w związku z ciążą, co wskazuje na to, że jedynym celem zatrudnienia było skorzystanie z przysługujących jej świadczeń.

W odwołaniu szczegółowo ustosunkowaliśmy się do argumentów ZUS wskazanych w decyzji oraz przedłożyliśmy dowody, z którymi w naszej ocenie powinien zapoznać się Sąd rozstrzygając sprawę. Niemniej jednak, nie było takiej konieczności bowiem ZUS po zapoznaniu się z treścią odwołania oraz załączonymi do niego dokumentami ponownie zweryfikował sprawę i uznał złożone odwołanie za uzasadnione.

Z uwagi na powyższe Klientka otrzyma zasiłek chorobowy oraz zasiłek macierzyński z tytułu urodzenia bliźniąt. Młodej mamie pozostaje pogratulować 🙂 natomiast Państwa zapraszamy do kontaktu w sytuacji kiedy otrzymaliście Państwo bądź decyzję o wszczęciu postępowania wyjaśniającego bądź decyzję kwestionującą podleganie ubezpieczeniom społecznym. 

Dnia 19 sierpnia 2021 r. prezydent podpisał ustawę z dnia 24 czerwca 2021 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw. Zmiany są bardzo obszerne, natomiast na tyle ważne, że warto poświęcić im cykl artykułów (dotyczą m.in. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, ustawy zasiłkowej, ustawy o emeryturach i rentach z FUS). Niniejszy artykuł poświęcony jest dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu osób prowadzących działalność gospodarczą.

Obecnie ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych wskazuje na trzy terminy opłacania składek (pisaliśmy o tym tutaj). Konsekwencją opłacenia składki po terminie bądź w niewłaściwej wysokości jest wykluczenie z ubezpieczeń społecznych, co w konsekwencji może pozbawić ubezpieczonych prawa do świadczeń. W takiej sytuacji należy złożyć wniosek o wyrażenie zgody na zapłatę składki po terminie, natomiast decyzja ZUS w tym zakresie jest uznaniowa i uzależniona od indywidualnej sprawy (art. 14 ust. 2 pkt 2 ustawy systemowej). Reasumując, brak jest pewności, że ZUS przywróci Płatnika do ubezpieczeń bez wyczekiwanego okresu karencji.

Zmiany uchylają ten przepis, a ustawodawca wskazuje, że ubezpieczenie chorobowe od stycznia 2022 r. nie będzie automatycznie w takim przypadku ustawać. Zgodnie z uzasadnieniem do ustawy „projektowana regulacja w zakresie przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych zmierza do rezygnacji z instytucji ustawania z mocy ustawy dobrowolnych ubezpieczeń społecznych na skutek nieopłacenia składki w terminie”. Projektowana regulacja zakłada, że podleganie dobrowolnym ubezpieczeniom następować będzie od dnia wskazanego na formularzu zgłoszenia do dnia wskazanego na formularzu wyrejestrowania. W tym okresie składki na ubezpieczenie dobrowolne będą należne i dochodzone przymusowo.

Należy również pamiętać, że wnioski o wyrażenie zgody na opłacenie składek po terminie na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, które dotyczą okresu sprzed dnia 1 stycznia 2022 r. mogą być składane nie później niż do dnia 30 czerwca 2022 r.

Regulacja ta stanowi w pewnym sensie podsumowanie stanowiska sądów powszechnych i wskazuje na tzw. dorozumiane przystąpienie do ubezpieczenia dokonywanego przez opłacenie składki. Taka konstrukcja doprowadzi w konsekwencji do możliwości ubiegania się o świadczenia z ubezpieczenia chorobowego również w sytuacji opłacenia składki po terminie bądź w zbyt niskiej wysokości.

Niemniej jednak, uzyskanie zasiłku uwarunkowane będzie uregulowaniem zadłużenia w stosunku do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Taka zmiana wprowadzona została do ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Dotyczy ona świadczeń przysługujących osobom prowadzącym pozarolniczą działalność gospodarczą, osobom z nimi współpracującymi, osobom współpracującymi z osobami korzystającymi z ulgi na start, duchownym będącym płatnikami składek. W sytuacji kiedy w dniu powstania prawa do świadczenia (np.: rozpoczęcia okresu niezdolności do pracy – innymi słowy skorzystania ze zwolnienia lekarskiego) płatnik posiada zadłużenie z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne na kwotę przekraczającą 1% minimalnego wynagrodzenia ustalonego za pracę, nie otrzyma on stosownych świadczeń. Jeśli natomiast zadłużenie to nie zostanie uregulowane w terminie 6 miesięcy od powstania prawa do świadczenia, przedawnia się prawo ubezpieczonego do żądania tego świadczenia.

Ważne!

Przepisy, o których mowa w artykule wchodzą w życie od 1 stycznia 2022 r.

Wskazane jest przed wejściem w życie ww. przepisów sprawdzić czy nie posiadamy zadłużenia w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych i „uporządkować” przed styczniem 2022 r. ewentualne zaległości mogące skutkować wykluczeniem Państwa z dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.

W przypadku pracowników podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne jest przychód z umowy o pracę w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych. ZUS masowo wszczyna kontrolę m.in. w sytuacjach kiedy pracownik bądź zwiększa etat bądź zmianie ulega stanowisko jego pracy a co za tym idzie zwiększa się otrzymywane przez niego wynagrodzenie na krótko przed złożeniem wniosku o wypłatę świadczeń (np. chorobowych).

W sytuacji, o której dziś piszemy Klientka będąc wspólnikiem w spółce, w której była zatrudniona a zajmującej się obrotem nieruchomościami wykonywała przez dłuższy czas pracę na stanowisku doradcy do spraw klienta. Następnie w grudniu zmienione zostało jej stanowisko na dyrektora zarządzającego. Tym samym jej wynagrodzenie z minimalnego zostało zwiększone do wynagrodzenia w wysokości 7000 zł brutto.

Z uwagi natomiast na zbliżający się okres macierzyństwa, powstała konieczność skierowania jej na zwolnienie chorobowe w lutym. ZUS wszczął postępowanie wyjaśniające, którego to wynikiem było wydanie decyzji ustalającej podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne na kwotę minimalnego wynagrodzenia.

ZUS stwierdził, że brak jest dowodów na okoliczność tego, że jej stanowisko zostało zmienione, a tym samym brak jest dowodów na to, że w spornym okresie pełniła funkcje kierownicze w spółce. W konsekwencji organ uznał, że wynagrodzenie ustalone na poziomie 7000 zł jest nienależne.

Od decyzji złożyliśmy odwołanie oraz wykazaliśmy, że zmiana etatu nie była iluzoryczna, a pomimo braku materialnych dowodów świadczenia pracy na nowym stanowisku, Klientka faktycznie wykonywała powierzone jej aneksem z grudnia obowiązki dyrektora. Sąd przychylił się do przedstawionej przez nas argumentacji i zmienił decyzję ZUS na korzyść Klientki. Świadczenia jakie powinien wypłacić Ubezpieczonej ZUS z tytułu zasiłku chorobowego oraz macierzyńskiego wynoszą około 56 000 zł.

Niejednokrotnie pisaliśmy, że dobrze poprowadzone postępowanie wyjaśniające pozwoli uniknąć długich postępowań sądowych. Zgłosiła się do nas Klientka, której ZUS zakwestionował umowę zlecenie z uwagi na otrzymywane przez nią wysokie zarobki oraz złożony wniosek o wypłatę świadczeń związanych z macierzyństwem.

ZUS umorzył postępowanie, bez wydawania decyzji o konieczności wydłużenia postępowania wyjaśniającego, uznając argumentację zawartą w kierowanych pismach za uzasadnioną.

Jaka jest różnica pomiędzy umową zlecenie a umową o pracę?

Umowa o pracę uregulowana jest w Kodeksie pracy, a jej definicja znajduje się w przepisie art. 22 k.p.:

Przepis powyższy definiuje tzw. „reżim pracowniczy”. Do uznania, że w danych okolicznościach występuje stosunek pracy wszystkie powyżej wskazane przesłanki muszą zostać spełnione czyli: pracownik wykonuje określoną pracę na rzecz pracodawcy, pod jego kierownictwem, pod jego nadzorem, w czasie oraz miejscu wyznaczonym przez pracodawcę, za odpowiednim wynagrodzeniem. Na gruncie ubezpieczeń społecznych, pracownik podlega z tego tytułu obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym (rentowym, emerytalnemu, wypadkowemu i chorobowemu).

Umowa zlecenie natomiast określona jest przepisach Kodeksu cywilnego, a konkretniej reguluje ją przepis art. 734 k.c.:

Ostatnimi czasy wielu ubezpieczonych pomimo wszczętych postępowań wyjaśniających czeka miesiącami na ich zakończenie, a do tego czasu nie otrzymują żadnych świadczeń bowiem są wstrzymywane przez organ.

Ile czasu ma organ na przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego?

Terminy te są wprost wskazane w kodeksie postępowania administracyjnego, niemniej w pierwszej mierze należy sięgnąć do tzw. zasad postępowania administracyjnego a dokładniej przepisu art. 12, który to stanowi, że organy administracji publicznej powinny działać w sprawie wnikliwie i szybko, posługując się możliwie najprostszymi środkami prowadzącymi do jej załatwienia. Następnie, w § 2 wskazuje się, że sprawy, które nie wymagają zbierania dowodów, informacji lub wyjaśnień powinny być załatwione niezwłocznie.

Co znaczy natomiast szybko i wnikliwie? Na to pytanie odpowiada przepis art. 35 kpa:

Co w sytuacji kiedy organ nie stosuje się do powyższych terminów?

Organ zazwyczaj wysyła pisma z dość lakonicznym uzasadnieniem, że sprawy nie uda się załatwić w terminie bowiem wciąż np. zbierają dokumenty bądź analizują już dostarczone wskazując kolejny termin rozstrzygnięcia. Niestety, pomimo tego, że organ zobowiązany jest podać w takim piśmie przyczynę zwłoki, termin załatwienia sprawy oraz musi poinformować o prawie wniesienia ponaglenia, ostatnia z tych przesłanek praktycznie nigdy nie znajduje się w pismach kierowanych przez ZUS.

W każdym z przypadków gdzie sprawa nie jest załatwiona w terminie wskazanym (art. 35 kpa) bądź też występuje tzw. bezczynność organu (art. 36 kpa), bądź przewlekłość ubezpieczonemu służy prawo do wniesienia ponaglenia. Ponaglenie wnosi się do tego oddziału bądź inspektoratu, który prowadzi postępowanie wyjaśniające z uzasadnieniem jego złożenia. Kiedy ponaglenie nie przyniesie skutku, co niestety również się zdarza należy złożyć skargę do Prezesa ZUS, wniesienie odwołania bezpośrednio do Sądu bądź też skierowanie skargi na bezczynność organu rentowego do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

W takich sytuacjach, w przypadku niektórych podmiotów przysługują również stosowne skargi m.in. do Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców bądź Rzecznika Praw Obywatelskich, którzy działania również wpływają na szybkość prowadzenia postępowań przez ZUS niemniej jednak poświęcę temu osobny wpis.

W ostatnim czasie trafiła do nas klientka, której pomogłam nie tylko złożyć stosowne odpowiedzi oraz dokumenty, ale również skorzystać z wyżej przedstawionych instytucji, bowiem organ zaczął wysyłać do niej pisma o wydłużeniu postepowania, oczywiście bez pouczenia o przysługującym jej prawie do wniesienia ponaglenia.

Na efekty nie trzeba było długo czekać, co więcej z sukcesem dla Klientki, bowiem organ umorzył prowadzone postępowanie wyjaśniające.

Warto znać swoje prawa w sytuacjach kiedy organ rentowy wydłuża postępowanie, co przecież wpływa na termin wypłaty świadczeń.

Czy Zakład Ubezpieczeń Społecznych słusznie nie wyraża zgody na zapłatę składek po terminie?

Obowiązkiem każdego przedsiębiorcy jest zapłata składek w terminie. Terminy na złożenie stosownych deklaracji, imiennych raportów oraz opłacenie składek w zależności od podmiotu wyglądają następująco:

• do 5. dnia następnego miesiąca – jednostki budżetowe i samorządowe zakłady budżetowe,
• do 10. dnia następnego miesiąca – osoby fizyczne opłacające składkę wyłącznie za siebie,
• do 15. dnia następnego miesiąca – pozostali płatnicy.

Niemniej jednak zapewne nie raz zdarzy się sytuacja gdzie składka zostanie opłacona bądź po terminie bądź w zbyt niskiej wysokości. Wówczas należy złożyć do ZUS wniosek o wyrażenie zgody na zapłatę składki po terminie bądź pisemnie bądź za pomocą formularza dostępnego na stronie ZUS (US-9). Zgodnie natomiast z przepisem art. 14 ust 2 pkt. 2 zd. In fine Zakład w uzasadnionych przypadkach może wyrazić zgodę na opłacenie składki po terminie.

Czym są uzasadnione przypadki?

Ustawa nie precyzuje tego pojęcia, zatem pozostawia tutaj dowolność Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych. Wskazówki w tym zakresie możemy znaleźć w orzecznictwie i tak przykładowo zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 10 grudnia 2020 r.:

„Przepis art. 14 ust. 2 pkt 2 u.s.u.s. nie powinien być traktowany z nadmiernym rygoryzmem w tym znaczeniu, że niejako automatycznie prowadzi do wyłączenia z ubezpieczenia bez względu na okoliczności. Przepis ten nie wymaga, aby dany przypadek był wyjątkowy i szczególnie uzasadniony, a przez przypadek uzasadniony rozumieć należy taki, który obiektywnie usprawiedliwia i tłumaczy dlaczego składka nie została opłacona należycie. Trzeba mieć zatem na uwadze te wypadki, gdy z przyczyn niezależnych od ubezpieczonego, w danym miesiącu uiszczenie składki następuje z uchybieniem terminu, nie ma ono charakteru działania specjalnego, a ponadto w historii płatnika zdarzenie to jest jednorazowe.”

Niemniej jednak nagminną praktyką organu rentowego jest brak wyrażenia zgody na zapłatę składki po terminie, bez wyjaśnienia w zasadzie okoliczności, które spowodowały opóźnienie. Co więcej, organ nierzadko nie bierze pod uwagę sytuacji ubezpieczonego np.: tego, że opóźnienie jest sporadyczne oraz wyjątkowe na przestrzeni prowadzonej działalności gospodarczej. Taką też sytuację miała jedna z klientek kancelarii, która z uwagi na opłatę składki po terminie została wykluczona z ubezpieczeń co w konsekwencji doprowadziło do tego, że nie otrzymała ani zasiłku chorobowego a następnie nie otrzymała zasiłku macierzyńskiego.

Złożone odwołanie doprowadziło do wygrania sprawy przed Sądem I instancji. Niemniej jednak Zakład Ubezpieczeń Społecznych złożył apelację. Wyrokiem z dnia 1 czerwca 2021 r. Sąd Apelacyjny oddalił apelację Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

W konsekwencji powyższego wyroku klientka w końcu otrzyma zaległy zasiłek chorobowy oraz macierzyński.

W sytuacji kiedy składka została przez Państwa opłacona po terminie, w za niskiej wysokości bądź w sytuacji kiedy organ nie wyraził Państwu zgody na zapłatę składek po terminie, zapraszamy do kontaktu.

Odnośnie problematyki jednoosobowej spółki z o.o. a składek na ubezpieczenia społeczne pisaliśmy tutaj. Jak wygląda obecnie sytuacja zatrudniania (na umowę o pracę) wspólników, którzy posiadają większościowe udziały w spółkach z o.o.?

Powyższe budziło dużo wątpliwości zarówno jeśli chodzi o stanowisko sądów orzekających jak i stanowisko ZUS. Nie pomaga powyższemu również ostatnie orzeczenie Sadu Najwyższego z dnia 24 marca 2021 r. (III USK 156/21), gdzie Sąd stwierdził:

„Wspólnik, który ma większościowe udziały w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością nie może korzystać z ubezpieczenia społecznego jako pracownik. Z tym stanowiskiem nie koliduje możliwość pracowniczego ubezpieczenia wspólników wieloosobowych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością na stanowiskach członków zarządu. Jednak, gdy udział w kapitale zakładowym spółki innych wspólników pozostaje iluzoryczny to w orzecznictwie Sądu Najwyższy nie aprobuje się czynności zmierzających do wykreowania więzi pracowniczej, pozbawionej jednocześnie jej immanentnych cech z racji połączenia pracy i kapitału”.

Powyższe zagadnienie koncentruje się na dopuszczalności zatrudnienia wspólnika większościowego spółki na umowę o pracę, a tym samym możliwości podlegania ubezpieczeniom społecznym z tego tytułu. Sąd wskazał, wspólnik posiadający większościowe udziały w spółce z o.o. nie może korzystać z ubezpieczenia społecznego jako pracownik, niemniej jednak z takim stanowiskiem nie koliduje możliwość pracowniczego ubezpieczenia wspólników spółek z o.o. wieloosobowych na stanowiskach członków zarządu. Natomiast w sytuacji kiedy udział w kapitale zakładowym jest iluzoryczny to w orzecznictwie nie aprobuje się czynności zmierzających do wykreowania więzi pracowniczej. W ww. orzeczeniu Sąd Najwyższy wskazał również, że:

„Zwroty “prawie jedyny wspólnik” oraz “iluzoryczny wspólnik” nie wywodzą się z języka prawnego, są zaś wyrazem opisu stanu faktycznego danej sprawy. Nie podlegają wykładni tak jak przepisy prawa. Prawdą jest, że Sąd Najwyższy nie sprecyzował dotąd znaczenia pozaustawowych pojęć “niemal (prawie) jedyny wspólnik (udziałowiec)” lub “wspólnik (udziałowiec) iluzoryczny”, jednak nie może budzić wątpliwości, że proporcja, z jaką mamy do czynienia w sprawie oznacza, że odwołująca się ma pozycję właścicielską tak dalece dominującą, iż nie może być własnym pracodawcą. Taka skala większości udziałów (przewagi głosów w zgromadzeniu wspólników) oraz sposób jej wykorzystywania nakazuje traktować wieloosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością na równi ze spółką jednoosobową, w której jedyny udziałowiec nie może pozostawać w stosunku pracy ze spółką ze względu na brak elementów konstrukcyjnych właściwych dla stosunku pracy (por. np. uchwałę Sądu Najwyższego z 8 marca 1995 r., I PZP 7/95, OSNAPiUS 1995 Nr 18, poz. 227 i wyrok z 16 grudnia 1998 r., II UKN 394/98”.

Wyżej wskazane postanowienie Sądu Najwyższego nie napawa optymizmem, jednak należy mieć na względzie, że powyższe nie stanowi uchwały siedmiu sędziów, a zatem nie stanowi tzw. zasady prawnej.

Wskazywaliśmy już wcześniej, że brak jest legalnej definicji „wspólnika iluzorycznego”. Co więcej, organ bardzo często na potrzeby postępowania tworzy własną, nie znajdującą poparcia w żadnej ustawie definicję „spółki jednoosobowej”, która jest sprzeczna z legalną definicją spółki jednoosobowej znajdującej się w przepisach kodeksu spółek handlowych. Zgodnie bowiem z ww. za spółkę jednoosobową rozumie się spółkę kapitałową, której wszystkie udziały albo akcje należą do jednego wspólnika albo akcjonariusza. W ocenie natomiast organu rentowego, spółką jednoosobową jest nawet spółka gdzie jeden ze wspólników posiada 90 % udziałów, a drugi wspólnik 10%, który jest traktowany jako wspólnik iluzoryczny po to aby dokonać tzw. optymalizacji podatkowej (zwolnić wspólników z opłacania ZUS).

Takie działania organu bardzo często prowadzą najpierw do wydawania decyzji o niepodleganiu przez wspólnika większościowego obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu zawartej umowy o pracę, a następnie do wydania decyzji, że osoba ta podlega jako wspólnik jednoosobowej spółki z o.o. ubezpieczeniom społecznym jak osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą. To z kolei nierzadko prowadzi do wydania decyzji stwierdzającej, że dana osoba jest dłużnikiem ZUS z tytułu nieopłaconych składek jako przedsiębiorca często w bardzo wysokich kwotach, za kilka lat wstecz.

Takie działania natomiast w naszej ocenie nie powinny mieć miejsca, a organ rentowy nie może dowolnie interpretować ustawowych definicji na potrzeby swojego postanowienia. Do czasu ostatecznego rozstrzygnięcia powyższej sprawy przez Sąd, wskazane jest skonsultowanie powyższego z prawnikiem oraz podjęcie stosownych kroków w celu uniknięcia wydania ww. decyzji przez organ.