Czy złożenie odwołania po terminie zawsze musi skutkować przegraniem sprawy z ZUS?
Nienależnie pobrane świadczenia a nie złożenie w terminie odwołania od decyzji wykluczającej z ubezpieczeń. Czy w takim wypadku zawsze żądanie ZUS co do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń jest zasadne?
Pani Dagmara otrzymała decyzję, na mocy której ZUS wezwał ją do zwrotu kwoty 72 855,06 zł z dalszymi odsetkami z nienależnie pobranego zasiłku chorobowego, opiekuńczych oraz macierzyńskiego. Decyzja dla Pani Dagmary nie była do końca zrozumiała, ale okazało się, że stanowiła efekt uprzednio wydanej przez ZUS decyzji kwestionującej jej podleganie jako pracownika w firmie partnera (innymi słowy w ocenie ZUS nie podlegała na tamten okres ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia na umowę o pracę).
Okazało się, że owszem ZUS taką decyzję wydał, ale Pani Dagmara nie złożyła od niej odwołania w terminie. Kiedy otrzymała decyzję o zwrocie zasiłków, okazało się, że termin na odwołanie od pierwszej decyzji minął ponad 3 miesiące wcześniej.
Termin na złożenie odwołania wynosi miesiąc od dnia doręczenia decyzji
(nie 30 dni, terminy w dniach liczone są odmiennie) i należy go bezwzględnie pilnować. Przekroczenie tego terminu skutkuje odrzuceniem odwołania, bez merytorycznego rozpoznania przez sąd.
Natomiast, w pewnych wypadkach istnieje możliwość „przywrócenia terminu” do złożenia odwołania. Składając wniosek o przyjęcie odwołania po terminie, należy wykazać, że przekroczenie terminu nie jest nadmierne oraz, że nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się. Dwie przesłanki muszą wystąpić łącznie. W praktyce wykazanie powyższego nie jest takie oczywiste i łatwe.
Niemniej jednak w sytuacji Pani Dagmary złożyłyśmy odwołanie od dwóch decyzji. Sąd w zakresie podlegania uwzględnił nasz wniosek w sprawie przekroczenia terminu. Sprawa została prawomocnie zakończona na korzyść Pani Dagmary co do okresu, kiedy Pani Dagmara nie pozostawała z pracodawcą w związku małżeńskim. Co do okresu, kiedy zawarli związek małżeński Sąd prawidłowo przyjął, że powinna zostać zgłoszona z kodem osoby współpracującej (co wynika wprost z przepisów ustawy). Zatem pomimo prawomocnego wyroku w sprawie podlegania, pozostała jeszcze kwota ponad 20 000 zł, którą co do zasady Pani Dagmara powinna zwrócić do ZUS.
W postępowaniu o zwrot nienależnie pobranych świadczeń Sąd zwolnił Panią Dagmarę z zapłaty pozostałej części wraz z odsetkami. W pełni podzielił naszą argumentację co do tego, że wypłacone jej świadczenie nie stanowi świadczenia nienależnie pobranego. Pani Dagmara w momencie pobierania tych świadczeń nie miała świadomości, że nie są jej należne a ponadto w żaden sposób nie wprowadziła świadomie ZUS w błąd. Co więcej, świadczenia te zostały jej wypłacone przed wydaniem decyzji przez ZUS co do tytułu podlegania, a tym samym w ocenie Sądu nie jest zobowiązana do ich zwrotu.
Jeśli zatem otrzymaliście Państwo decyzję o zwrocie nienależnie pobranych świadczeń zapraszam do kontaktu.
Joanna Kawecka
Radca Prawny. Specjalistka ubezpieczeń społecznych.
