Zgłoszenie do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego po macierzyńskim
Do mojej Kancelarii trafia bardzo dużo klientów, którzy nie zostali zgłoszeni bądź nie zgłosili się do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego po zakończeniu pobierania zasiłku macierzyńskiego. Przez lata w orzecznictwie zarówno Sądów powszechnych jak i Sądu Najwyższego istniała rozbieżność co do tego, czy podleganie pod dobrowolne ubezpieczenie chorobowe osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą, ustaje w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego. Dysonans w tym zakresie został ostatecznie rozstrzygnięty uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 11 lipca 2019 r., III UZP 2/19. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu tej uchwały wskazał, że rozpoczęcie pobierania zasiłku macierzyńskiego przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność, która uprzednio została objęta dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym powoduje ustanie ubezpieczenia chorobowego.
Co to oznacza dla ubezpieczonych?
To, że po zakończeniu pobierania zasiłku macierzyńskiego, osoba prowadząca działalność gospodarczą celem zachowania „ciągłości” podlegania powinna zgłosić się do ubezpieczenia dobrowolnego chorobowemu w terminie 7 dni. Jak wskazał Sąd Najwyższy w powołanej wyżej uchwale zgodnie z obowiązującymi przepisami, obowiązkiem organu rentowego wynikającym z art. 8 i 9 k.p.a. jest pouczenie osoby prowadzącej pozarolniczą działalność, że z chwilą objęcia jej obowiązkowym ubezpieczeniem emerytalnym i rentowymi z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego jej dobrowolne ubezpieczenie chorobowe ustaje, a ponowne objęcie tym dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym w związku z prowadzoną pozarolniczą działalnością może nastąpić po zakończeniu pobierania zasiłku macierzyńskiego, co wymaga jednak złożenia stosownego wniosku.
Również w wyroku z dnia 3 października 2019 r., sygn. akt III UK 268/18 Sąd Najwyższy wskazał, że „wynikające z niedopełnienia ciążącego na organie rentowym obowiązku informacyjnego błędne pouczenie co do podlegania ubezpieczeniu chorobowemu przez osobę ubezpieczoną z tytułu pozarolniczej działalności po zakończeniu okresu pobierania zasiłku macierzyńskiego i po ustaniu tytułu podlegania ubezpieczeniom społecznym w związku z pobieraniem takiego zasiłku powoduje, że działania formalne podjęte przez taką osobę w terminie określonym w art. 14 ust. 1 lub ust. 1a u.s.u.s., w celu zachowania prawa do świadczeń zasiłkowych z ubezpieczenia chorobowego, powinny być traktowane jako faktyczne (i skuteczne) złożenie wniosku o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym dokonane w tych terminach” (takie stanowisko jest prezentowane również przed sądami powszechnymi np. Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 25.10.2018 r., III AUa 1259/18).
Podobna sytuacja dotyczyła Pani Moniki, która zgłosiła się do mnie z dwoma decyzjami – jedna dotyczyła przyznania jej prawa do zasiłku chorobowego od podstawy niższej aniżeli zadeklarowana a druga zwrotu nienależnie pobranych świadczeń w wysokości ponad 80 000 zł z uwagi na to, że wyniku przesunięć na koncie została wykluczona z ubezpieczenia chorobowego w miesiącu poprzedzającym skorzystanie z zasiłku macierzyńskiego. Panią Monikę przywróciliśmy do ubezpieczenia chorobowego zachowując ciągłość podlegania. To oznacza, że nie jest zobowiązana do zwrotu 80 000 zł plus odsetki tytułem zasiłku macierzyńskiego oraz, że podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu od dnia następnego po zakończeniu pobierania zasiłku chorobowego, co z kolei wpływa na wysokość świadczeń w kolejnej ciąży.
Jeśli zatem nie zostali Państwo zgłoszeni do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego po zakończeniu prowadzenia działalności gospodarczej, zapraszam do kontaktu.
Joanna Kawecka
Radca Prawny. Specjalistka ubezpieczeń społecznych.
